Deze paragraaf biedt inzicht in het beleid van de lokale heffingen en geeft een overzicht van de te ontvangen en te verantwoorden lokale heffingen en belastingen. Hiermee ontstaat inzicht in de totale lastendruk, wat van belang is voor de integrale afweging tussen enerzijds beleid en anderzijds inkomsten. Circa 33% van de inkomsten van de gemeente Bloemendaal is afkomstig van lokale heffingen waarmee deze een belangrijke inkomstenbron van de gemeente vormen.

Doelstelling

Doelstelling van lokale heffingen is het als gemeente verwerven van eigen middelen uit belastingen en overige heffingen ter dekking van algemene en specifieke uitgaven in het kader van de uitvoering van gemeentelijke taken.

Wettelijk kader

In artikel 219 van de Gemeentewet staat aangegeven op basis waarvan de gemeentelijke belastingen en heffingen kunnen worden geheven. Een deel van deze lokale heffingen staat opgesomd in de Gemeentewet zelf, daarnaast bieden ook bijzondere wetten de mogelijkheid om te heffen, bijvoorbeeld de Wet Milieubeheer (afvalstoffenheffing). Legitimatie (invoering, wijziging of intrekking) van lokale heffingen geschiedt door middel van door de gemeenteraad vast te stellen belastingverordeningen.

Het totale pakket van gemeentelijke heffingen bestaat op dit moment uit negen verschillende belastingen / heffingen. De tarieven, grondslagen en overige bepalingen van de in deze paragraaf genoemde heffingen worden jaarlijks door uw raad uiterlijk in de maand december vastgesteld in de navolgende verordeningen:

• Verordening onroerende-zaakbelastingen Bloemendaal;
• Verordening belasting op roerende woon- en bedrijfsruimten Bloemendaal;
• Verordening afvalstoffenheffing Bloemendaal;
• Verordening rioolheffing Bloemendaal;
• Verordening toeristenbelasting Bloemendaal;
• Verordening parkeerbelasting Bloemendaal;
• Verordening precariobelasting Bloemendaal;
• Verordening lijkbezorgingsrechten Bloemendaal;
• Legesverordening Bloemendaal.

Bij de heffingen is een onderscheid tussen belastingen en retributies.

Belastingen

Belastingen ebben een algemeen karakter en geen directe relatie met een gemeentelijke taak. Zij worden onder meer geheven als een bijdrage in de kosten van de voorzieningen van openbaar nut die de gemeente heeft getroffen. Er is sprake van autonoom beleid ten aanzien van de hoogte van de belastingtarieven.

Retributies

Retributies hebben wel een directe relatie met een gemeentelijke taak, zoals de reinigingsdienst, rioleringen, begraafplaats en vergunningen / leges. Dat geld bestemt de gemeente uitsluitend voor die doelen. Bij de retributies mogen de geraamde baten van de rechten niet uitgaan boven de geraamde lasten ter zake (maximaal kostendekkende tarieven).

Uitvoering

De aanslagen onroerende zaakbelastingen, rioolheffing, afvalstoffenheffing en roerende zaakbelastingen worden via een gecombineerd biljet opgelegd. Deze aanslag oplegging en de daaraan gekoppelde invordering wordt namens de gemeente verzorgd door de gemeenschappelijke regeling ‘Gemeentebelastingen Kennemerland Zuid’ (GBKZ). Deze gemeenschappelijke regeling verzorgt ook de heffing en invordering voor de gemeenten Haarlemmerliede en Spaarnwoude, Heemstede en Zandvoort. Wanneer belastingplichtige er voor kiest om gebruik te maken van automatische incasso dan kan deze gecombineerde aanslag in zeven termijnen worden voldaan. Is er geen sprake van automatische incasso, dan moet de aanslag binnen twee maanden betaald zijn.

De heffing en invordering van de grafrechten wordt door de gemeente Bloemendaal zelf verzorgd.

Ontwikkelingen

In het begrotingsjaar 2017 zal in totaal een bedrag van circa € 16 miljoen afkomstig zijn uit lokale heffingen, waarmee deze, naast de Algemene Uitkering van het Rijk een belangrijke inkomstenbron voor de gemeente vormen. Het merendeel van de lokale inkomsten in 2017 bestaat uit de onroerende zaakbelasting, de afvalstoffenheffing en de rioolheffing.

De gemeente Bloemendaal heft al enige jaren precariobelasting op kabels en leidingen die nutsbedrijven in gemeentegrond hebben aangelegd. De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft besloten de precariobelasting voor nutsnetwerken af te schaffen. Nutsbedrijven moeten nu in sommige gemeenten precariobelasting betalen over het netwerk dat zij op de gemeentegrond exploiteren. Nutsbedrijven berekenen dat door aan al hun klanten, die echter vaak in een andere gemeente wonen dan de gemeente die de belasting heft op het bedrijf. Door de afschaffing wordt een einde gemaakt aan deze situatie, waarbij burgers meebetalen aan de heffing van precariobelasting door een gemeente waar zij zelf niet wonen en dus ook zelf niet hebben gestemd op de gemeenteraad. Precariobelasting voor terrassen en dergelijke blijft wel bestaan.

De gemeente krijgt de tijd om deze vorm van precarioheffing te stoppen. Het kabinet heeft gekozen voor een overgangstermijn van tien jaar zodat daarin de effecten kunnen worden opgevangen van inkomstenderving vanwege het afschaffen van deze vorm van precariobelasting. Deze periode kan worden bekort bij een grotere hervorming/verruiming van het gemeentelijk belastinggebied. Onder de overgangsregeling kan de gemeente maximaal heffen naar het tarief zoals dat gold op 10 februari 2016. Zo wordt voorkomen dat de tarieven verder oplopen en het aantal gemeenten dat precario heft verder stijgt. De gemeente Bloemendaal loopt, inclusief geplande tariefsverhogingen, ca. € 900.000 aan structurele inkomsten mis vanaf 2027. Dit nadeel laat zich voor het komende begrotingsjaar 2017 al gelden.

In het begrotingsjaar 2017 zal de laatste tranche van de afbouw van het tarief niet-woningen gebruikersdeel naar 140% ten opzichte van het tarief voor woningen van eigenaren worden doorgevoerd. De belastinghervormingen en –maatregelen van het coalitieakkoord zijn hiermee gerealiseerd. Het beleid ten aanzien van de opbrengst van de in deze paragraaf genoemde belastingen en retributies voor de jaren 2017-2020 is als volgt:

• Onroerende-zaakbelastingen: inflatiepercentage (1,7%) koppeling met het landelijk inflatiecijfer voor de loon-prijsontwikkeling (CPI) volgens het Centraal Planbureau (CPB);
• roerende belasting op woon- en bedrijfsruimten: inflatiepercentage (1,7%);
• rioolheffing: 100% kostendekking;
• afvalstoffenheffing: 100% kostendekking;
• begrafenisrechten: 100% kostendekking;
• leges: inflatiepercentage (1,7%), 100% kostendekking;
• precariobelasting op netwerken: gelijk aan tarief belastingjaar 2016;
• gewone precariobelasting: inflatiepercentage (1,7%);
• parkeerbelasting: inflatiepercentage (1,7%);
• toeristenbelasting: inflatiepercentage (1,7%).

Voor de twee laatste belastingsoorten geldt dat de tarieven van de gemeente Zandvoort als uitgangspunt worden genomen.

Inflatiecorrectie

Voor de heffingen en belastingen geldt een koppeling met de loon- en prijsontwikkelingen op basis van de landelijke inflatiecijfers van het CPB. Dit beleid betekent dat de onroerende-zaakbelastingen, de roerende-zaakbelastingen, de gewone precariobelasting, de leges en de parkeer- en toeristenbelasting in 2017 trendmatig worden verhoogd. Voor het begrotingsjaar 2017 wordt conform de vastgestelde kadernota voorgesteld de tarieven van de onroerende-zaakbelastingen, de gewone precariobelasting, de leges en de parkeer- en toeristenbelasting, ten opzichte van de tarieven 2016 te verhogen met 1,7%.

OZB

Het tarief voor het niet-woningen gebruikersdeel zal in de periode 2015-2017 dalen tot 140% ten opzichte van het tarief voor woningen van eigenaren. Deze hervorming leidt tot een lastenverlichting voor de winkeliers en de ondernemers. De hoogte van het tarief is gebaseerd op de opbrengstraming in de begroting in relatie tot de in de gemeente aanwezige belastingcapaciteit. De lastenverlichting leidt tot een inkomstenderving voor de gemeente. In verband met de jaarlijks wisselende belastingcapaciteit heeft de afbouw van de tarieven geleidelijk plaatsvinden. In 2017 zal de 3e en daarmee laatste tranche van de verlaging naar 140% worden doorgevoerd waarmee de hervorming is gerealiseerd.

Rioolheffing

Voor de rioolheffing worden tarieven gehanteerd die hoogstens kostendekkend zijn. De geraamde baten mogen de geraamde lasten niet overschrijden. Hiertoe is een overzicht van baten en lasten opgenomen inclusief een toelichting van de beleidsuitgangspunten. De kosten worden voor 40% bij de eigenaar en voor 60% bij de gebruiker verhaald. Het eigenarentarief voor de rioolheffing is gebaseerd op de WOZ waarde. Het gebruikerstarief is gebaseerd op het waterverbruik. Op 29 november 2012 is het nieuw verbreed Gemeentelijk Rioleringsprogramma (VGRP) vastgesteld. Uit het VGRP is gebleken dat er geen sprake is van 100% kostendekkendheid. Dit is reden geweest om voor de jaren 2016 tot en met 2020 naast de correctie voor inflatie een extra verhoging van 4% door te voeren. De uit het VGRP voortvloeiende financiële consequenties zijn in de meerjarenbegroting 2017-2020 meegenomen.

Afvalstoffenheffing

Voor de afvalstoffenheffing geldt het beleid van volledige kostendekking. Evenals de rioolheffing geldt dat de geraamde baten de geraamde lasten niet overschrijden. Voor dat inzicht wordt verwezen naar het overzicht van baten en lasten en de bijbehorende toelichting op de beleidsuitgangspunten. De gemeente Bloemendaal heeft met Meerlanden een dienstverleningsovereenkomst afgesloten voor de huishoudelijke afvalinzameling.

Grafrechten

Ook voor de grafrechten geldt het beleid van volledige kostendekking.

Precariobelasting

Precariobelasting wordt geheven voor onder andere kabels en leidingen in gemeentegrond, voorwerpen die vergunningplichtig zijn, terrassen en ligplaatsen.

Parkeerbelasting

De tarieven van de parkeerbelastingen liften jaarlijks mee met de inflatie-aanpassingen. De parkeertarieven voor het strand liggen in de lijn met de hoogte van de tarieven van Zandvoort.

Indien geen, of te weinig, parkeerbelasting is voldaan, kan de gemeente een naheffingsaanslag opleggen, vermeerderd met kosten. Deze kostenopslag moet door de gemeente worden onderbouwd. De gemeente moet kunnen laten zien dat de kosten per naheffingsaanslag (op ramingsbasis) gelijk of hoger liggen dan dit bedrag. Het maximumbedrag dat voor de kostenopslag in rekening kan worden gebracht bedraagt per 1 januari 2017 € 61. Dit bedrag groeit jaarlijks mee met het prijsindexcijfer van de gezinsconsumptie.

Toeristenbelasting

De tarieven van de toeristenbelastingen liften jaarlijks mee met de inflatie-aanpassingen. De tarieven liggen in de lijn met de hoogte van de tarieven van Zandvoort.

Kwijtscheldingsbeleid

De gemeente voert een kwijtscheldingsbeleid conform de Invorderingswet 1990.

Indien een belastingplichtige niet of over te weinig financiële middelen beschikt om de belastingaanslag te voldoen, wordt voor 100% kwijtschelding verleend indien uit een vermogenstoets en een inkomenstoets blijkt dat het inkomen gelijk is aan of minder dan het wettelijk minimuminkomen (bijstandsnorm).

Kwijtschelding wordt alleen verleend indien het een aanslag betreft voor onroerende-zaakbelasting, roerende-zaakbelastingen, afvalstoffenheffing (alleen voor de eerste afvalcontainer, niet voor extra containers) en rioolheffing voor het gebruikersgedeelte. De overige heffingen zijn in de betreffende belastingverordeningen uitgesloten van kwijtschelding.

Het bedrag aan kwijtscheldingen bedroeg / bedraagt:

Zowel de raming kwijtschelding rioolheffing als afvalstoffenheffing is ten opzichte van het begrotingsjaar 2016 ongewijzigd gebleven.

Onroerende-zaakbelastingen

Onder de naam “onroerende zaakbelastingen” worden ter zake van binnen de gemeente gelegen onroerende zaken twee directe belastingen geheven: een gebruikersbelasting voor niet-woningen en een eigenarenbelasting voor woningen en niet-woningen. Op basis van de Wet Waardering Onroerende Zaken (wet WOZ) wordt van elke individuele onroerende zaak de waarde per 1 januari van ieder kalenderjaar vastgesteld. De waarde die op het aanslagbiljet 2017 staat vermeld, is de waarde per waardepeildatum 1-1-2016.

Belastingen op roerende woon- en bedrijfsruimten

Onder de naam “belastingen op roerende woon- en bedrijfsruimten” worden ter zake van binnen de gemeente gelegen roerende zaken twee directe belastingen geheven: een gebruikersbelasting en eigenarenbelasting van roerende woon- of bedrijfsruimten. Op basis van de wet WOZ wordt er van elke individuele roerende zaak de waarde per 1 januari van ieder kalenderjaar vastgesteld. Voor de heffingsmaatstaf wordt uitgegaan van een te betalen percentage van waarde van de (niet) woning. De waarde die op het aanslagbiljet 2017 staat vermeld, is de waarde per waardepeildatum 1-1-2016.

Tabel overzicht onroerende zaakbelasting (in €)

Normpercentages ministerie BZK

Rioolheffing

De rioolheffing wordt geheven van de eigenaren en gebruikers van woningen en van niet-woningen. De geraamde opbrengst rioolheffing wordt in de verhouding 40-60 toegerekend aan respectievelijk eigenaren en gebruikers. De rioolheffing voor gebruikers worden geheven op basis van m3 afgevoerd water vanuit het perceel. Naast een basistarief voor de schijf wordt een variabel tarief boven het basistarief per m3 gehanteerd. De staffel kent een fijne opbouw en spreiding voor de grootverbruikers, in de regel bedrijven, waarbij minder water gebruik wordt beloond en zodoende invulling wordt gegeven aan het profijtbeginsel. De rioolheffing voor de eigenaren worden geheven op basis van de WOZ waarde. De rioolheffing is gebaseerd op het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Bloemendaal 2011-2016 (VGRP) dat in de raad van 29 november 2012 is vastgesteld.

Tevens is een overzicht van baten en lasten opgenomen welke inzicht geeft in de toegerekende taakvelden van zowel de directe lasten als de indirecte lasten overhead en renteomslag. Voor de wijze waarop de overhead is toegerekend wordt verwezen naar de paragraaf overhead.

Tabel overzicht rioolheffing

Het taakveld 7.2 Riolering vormt de kern van de directe lasten van de kostenonderbouwing voor de rioolheffing. Onder dit taakveld vallen de kosten ter bestrijding van de kosten die voor de gemeente verbonden zijn aan:

• De inzameling en het transport van huishoudelijk afvalwater en bedrijfsafvalwater, alsmede de zuivering van huishoudelijk afvalwater; en
• De inzameling van afvloeiend hemelwater en de verwerking van het ingezamelde hemelwater, alsmede het treffen van maatregelen teneinde structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken.

De kosten van het straatvegen onder taakveld 2.1 Verkeer en Vervoer biedt ondersteuning aan de uitvoering van de kernactiviteit riolering. Straatvegen doet de gemeente om drie redenen. Voor het functioneren van de riolering, vanwege het feit dat mensen hun afvalstoffen weggooien en voor de verkeersveiligheid. Om die reden wordt 1/3 van de kosten van het straatvegen toegerekend aan riolering, 1/3 aan verkeer en vervoer en 1/3 aan afval.  

De kosten van het onderhoud aan beschoeiingen van het taakveld Openbaar groen en (openlucht)recreatie biedt ondersteuning aan de verbrede rioleringstaak ten behoeve van watersystemen. Om die reden wordt de storting aan de voorziening onderhoud beschoeiingen aan de rioolheffing toegerekend.

De rioolheffing wordt zowel aan eigenaren als aan gebruikers in rekening gebracht. De kwijtscheldingscomponent van het taakveld Inkomensregelingen maakt onderdeel uit van de verordening Rioolheffing en om die reden van de kostenonderbouwing van de rioolheffing.

Het taakveld 7.2 Riolering heeft ook directe inkomsten zoals de verhuur van pompinstallaties en een bijdrage van de gemeente Hillegom. Daarnaast zijn enkele rioolinvesteringen in het verleden met dekkingsreserves opgevangen. De onttrekkingen uit de reserves dienen ter dekking van de afschrijvingslasten.

Naast de directe lasten vanuit de verschillende taakvelden worden tevens indirecte lasten (overhead) aan de rioolheffing toegerekend. De overheadkosten zijn alle kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces. Voor de methodiek van de toerekening wordt verwezen naar de paragraaf overhead.

Tenslotte wordt op basis van artikel 228a, derde lid, van de Gemeentewet de verrekenbare BTW, die ingevolge de Wet op het BTW-compensatiefonds recht geeft op een bijdrage uit het fonds, aan de kosten van de rioolexploitatie toegerekend.

Afvalstoffenheffing

De gemeente is onder meer verantwoordelijk voor het inzamelen en verwerken van huishoudelijk afval. Het restafval en gft-afval in de gehele gemeente wordt alternerend ingezameld. Deze inzamelmethodiek evenals de harmonisatie heeft als basis gediend voor de tariefsbepaling. Afvalstoffenheffing wordt geheven van degene die in de gemeente feitelijk gebruik maakt van een perceel ten aanzien waarvan ingevolge artikelen 10.21 en 10.22 van de Wet milieubeheer een verplichting tot het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen geldt.

Tabel overzicht afvalstoffenheffing

Het taakveld 7.3 Afval vormt de kern van de directe lasten van de kostenonderbouwing die te maken heeft met het inzamelen en verwerken van huishoudelijk afval. Dit betreft het gft-afval en het restafval. Dit geldt voor zowel de directe uitgaven als de directe inkomsten.

De kosten van het straatvegen onder taakveld 2.1 Verkeer en Vervoer biedt ondersteuning aan de uitvoering van de kernactiviteit afval. Straatvegen doet de gemeente om drie redenen. Voor het functioneren van de riolering, vanwege het feit dat mensen hun afvalstoffen weggooien en voor de verkeersveiligheid. Om die reden wordt 1/3 van de kosten van het straatvegen toegerekend aan riolering, 1/3 aan verkeer en vervoer en 1/3 aan afval.  

De afvalstoffenheffing wordt aan gebruikers in rekening gebracht. De kwijtscheldingscomponent van het taakveld Inkomensregelingen maakt onderdeel uit van de verordening Afvalstoffenheffing en om die reden van de kostenonderbouwing van de afvalstoffenheffing.

Naast de directe lasten vanuit de verschillende taakvelden worden tevens indirecte lasten (overhead) aan de afvalstoffenheffing toegerekend. De overheadkosten zijn alle kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces. Voor de methodiek van de toerekening wordt verwezen naar de paragraaf overhead.

Tenslotte wordt op basis van artikel 15.33, derde lid, van de Wet Milieubeheer de verrekenbare BTW, die ingevolge de Wet op het BTW-compensatiefonds recht geeft op een bijdrage uit het fonds, aan de kosten van de afvalexploitatie toegerekend.

Begrafenisrechten

Op basis van de verordening lijkbezorgingsrechten Bloemendaal worden rechten geheven voor het gebruik van de begraafplaatsen (het recht om begraven te worden) en voor het door of vanwege de gemeente verlenen van diensten (het onderhouden van het graf). De begrafenisrechten worden alleen verhoogd indien dit nodig is om kostendekkend te zijn.

Tabel overzicht begrafenisrechten

Het taakveld 7.5 Begraafplaatsen vormt de kern van de directe lasten van de kosten onderbouwing die te maken heeft met het gebruik van de begraafplaats(en) en voor het door de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaatsen.

De kosten onder taakveld 0.10 Mutaties reserves biedt ondersteuning aan de kernactiviteit Begraafplaatsen. Het betreft de storting in de reserve afkoop onderhoud graven als gevolg van de geraamde opbrengsten afkopen op graven.

Naast de directe lasten vanuit de verschillende taakvelden worden tevens indirecte lasten (overhead) aan de begrafenisrechten toegerekend. De overheadkosten zijn alle kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces. Voor de methodiek van de toerekening wordt verwezen naar de paragraaf overhead.

Legesverordening

Onder de naam ‘leges’ wordt een aantal verschillende rechten geheven ter zake van het genot van door of vanwege het gemeentebestuur verstrekte diensten. Hierbij valt te denken aan leges voor de afgifte van vergunningen, zoals kapvergunningen, omgevingsvergunningen etc. en het afgeven van documenten zoals reisdocumenten en rijbewijzen. De belangrijkste zijn in onderstaande tabel opgenomen.

Tabel overzicht leges

Precariobelasting

Ter zake van het hebben van voorwerpen onder, op of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond, wordt een precariobelasting geheven.

Tabel overzicht precariobelasting

Parkeerbelasting

In het kader van de parkeerregulering wordt een parkeerbelasting geheven.

Tabel overzicht parkeerbelasting

Toeristenbelasting

Ter zake van het houden van verblijf binnen de gemeente door natuurlijke personen die niet als ingezetene in de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens zijn ingeschreven, wordt een toeristenbelasting geheven naar het aantal overnachtingen in het belastingjaar.

Tabel overzicht toeristenbelasting

Het beleid is erop gericht de bedoelde heffingen op een efficiënte wijze op te leggen en te innen.

In de in december 2016 aan uw raad aan te bieden belastingverordeningen inclusief het bijbehorende raadsvoorstel zal nader worden ingegaan op de belastingaanpassingen en -tarieven 2017.

In onderstaande tabellen wordt inzicht verstrekt in de ontwikkeling van de woonlasten over de voorbije jaren. De lastendruk zal in 2017 wijzigen. Na de besluitvorming over de tarieven 2017 in de raad van december zullen wij u uiteraard over de ontwikkeling van de lokale lastendruk verder informeren.

Woonlasten eigen woning

De woonlasten van een gezin in een eigen woning met een gemiddelde woz-waarde van afgerond € 557.000 in 2016, een afvalemmer van 240 liter en een waterverbruik van 160 m3.

Woonlasten huurwoning

De woonlasten van een gezin in een huurwoning met een afvalemmer van 240 liter en een waterverbruik van 160 m3.

Tenslotte wordt u een overzicht geboden van de woonlasten voor een éénpersoons- en meerpersoonshuishouden en de tarieven voor de onroerende zaakbelasting van Bloemendaal ten opzichte van het landelijk gemiddelde zoals deze door het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (=Coelo) in de atlas van de lokale lasten wordt gepresenteerd. Het Coelo hanteert hiervoor zijn eigen normen. In de hierna gepresenteerde getallen wordt weergegeven wat een huishouden in een woning met een gemiddelde waarde betaalt aan OZB, rioolheffing en afvalstoffenheffing.

Uit de Coelo atlas voor de lokale lasten 2016 blijkt dat de OZB 2016 (0,1085%) in Bloemendaal circa 16% onder het landelijk gemiddelde van 2016 (0,1259%) ligt. De cijfers voor 2017 zijn in het voorjaar van 2017 bekend na publicatie van de Coelo atlas 2017.